Oturaq həyat tərzinin uşaqlara təsiri nələrdir?

Tarix: 27 Dekabr 2023 05:27

Finlandiyalı tədqiqatçı 13 il ərzində fiziki aktivliyin olmamasının uşaqların sağlamlığına təsiri ilə bağlı ciddi elmi araşdırmalar aparıb. Oturaq həyat tərzinin bütün təhlükələrinə baxmayaraq, alim bir müsbət xəbəri qeyd edib.

Sonxeber.net lent.az-a istinadən xəbər verir ki, tapıntıları göstərib ki, aşağı fəaliyyətə öyrəşmiş uşaqlarda qanda xolesterinin səviyyəsi əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Eyni zamanda alim bu prosesə təsir etməyin sadə üsulunu da müəyyən edib.

Əksər elmi araşdırmalar böyüklər arasında oturaq davranışın zərərlərinə diqqət yetirərkən, uşaqlara təsiri isə daha az diqqət yetirilir. Şərqi Finlandiya Universitetindən doktor Endryu oturaq həyat tərzinin yeniyetmələr və uşaqlara təsirinin öyrənilməsi qərarına gəlib.

Tədqiqatın başlanğıcında orta yaşı 11,7 olan 792 uşaq 24 yaşa qədər izlənib. Alimlər akselerometrdən istifadə edərək 11, 15 və 24 yaşlarında uşaqların oturaq vəziyyətdə oturaraq keçirdikləri vaxtın miqdarını ölçüblər.

Təcrübə iştirakçıları mütəmadi olaraq qanda xolesterinin, yüksək və aşağı sıxlıqlı lipoproteinlərin, triqliseridlərin, qlükoza, insulin və yüksək həssas C-reaktiv zülalın səviyyəsinə dair testlərdən keçiblər. Tədqiqatçılar rentgen absorbsiometriyasından istifadə edərək tədqiqat iştirakçılarının ümumi yağ və əzələ kütləsini ölçüblər.

Təcrübə zamanı iştirakçılar oturaq vəziyyətdə sərf olunan vaxtı əhəmiyyətli dərəcədə artırıblar - gündə 6 saatdan 9 saata qədər, ümumi fiziki fəaliyyət isə gündə 6 saatdan 3 saata qədər azalıb. Xolesterol səviyyəsi orta hesabla litr başına 0,69 ml artıb. Alim bu qənaətə gəlib ki, oturaq həyat tərzinə üstünlük verən uşaqlarda ümumi xolesterinin səviyyəsi 67% yüksəlib.

Bununla belə, bəzi müsbət xəbərlər də var idi: alim uşaqlıqdan 24 yaşa qədər gündə təxminən 4,5 saat fiziki aktiv qalan iştirakçılarda ümumi xolesterinin litr başına 0,53 millimol azaldığını aşkar edib. Məlum olub ki, piylənmə bu prosesə təsir edir, fiziki fəaliyyətin xolesterin səviyyəsinə müsbət təsirini azaldır.