Bu il Azərbaycanda 32 sel və daşqın olub - VİDEO

Tarix: 19 Avqust 2021 13:52

ETSN:İqlim dəyişmələri səbəbindən hidrometeoroloji hadisələrin sayı artıb

Sonxeber.net Real TV-ə istinadən bildirir ki, son zamanlar iqlim dəyişmələri, qlobal istiləşmə barədə çox deyilir və yazılır. Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının iqlim dəyişmələri və onların fəsadları haqqında yaydığı məlumatlar heç də optimistik deyil.

İqlim dəyişmələrinin gələcək ssenariləri də bunları təsdiq edir.

Bütün planet üzrə daşqınların, quraqlıqların. xarakterik olmayan ərazilərdə anomal isti və soyuq hava dalğalarının statistikası belə halların nəzərəçarpacaq dərəcədə artdığını göstərir.

Hazırda bu yayın timsalında artıq bunu gündəlik həyatımızda müşahidə edir və həmin təsirlərə məruz qalırıq.

Yayda əlverişsiz hava qeyri-adi hesab edilmir. Lakin qlobal su dövranı istiləşmə nəticəsində daha da güclənir. Nəticə etibarilə bir tərəfdən quraqlıq daha uzun davam edir, digər tərəfdən isə qısa müddət ərzində, bəzən isə bir gün ərzində yağıntının bir aylıq norması düşür.

Bəzi ölkələrdə bir-birindən fərqli və çox təzadlı atmosfer hadisələri baş verir. 3 min kilometrlik məsafədə 3 fərqli və kontrast hava kütlələri hökm sürür.

İqlim dəyişmələri səbəbindən təhlükəli hidrometeoroloji hadisələr Azərbaycanda da artıb. Məsələn, 1960-cı ildən 2000-ci ilədək hər il 2-3 sel-daşqın hadisəsi baş verirdisə, ötən il bu rəqəm 35, bu il isə 32 olub.

Azərbaycanın bir çox çayları üçün sel və daşqın hadisələri səciyyəvidir. Lakin son onilliklərdə iqlim dəyişmələrinə görə, bu hadisələrin sayı xeyli artıb.

Belə olduğu təqdirdə sellər istər dövlətə, istərsə də şəxsi təsərrüfatlara böyük zərər vurur, əhali üçün risklər yaradır. Azərbaycanda selli çaylar məlum olsa da bu riskləri azaltmaq sahəsində görülən işlər həmişə effektli olmur. Buna görə obyektlərin tikintisi zamanı sanitar mühafizə zonası mütləq nəzərə alınmalıdır. Zərər və itkilərin çox olmasının bir çox halda əsas səbəbi əhalinin çay yataqlarında yaşayış və köməkçi təsərrüfat binaları tikməsi, təsərrüfatla məşğul olmasıdır.

Türkiyədə son sel hadisəsi bunun əyani göstəricisi oldu.

İqlim dəyişmələri səbəbindən iqlimin istiləşməsi ilə bağlı yay aylarında güclü isti günlərin, isti hava dalğalarının sayı və davamiyyətinin artması müşahidə edilir.

Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının məlumatına görə iqlim dəyişmələri nəticəsində baş vermiş təbii fəlakətlər son 10 il ərzində 410 min nəfərin həyatına son qoyub, nəhəng dağıntılara və iqtisadi itkilərə səbəb olub.

Məhz bu səbəbdən BMT-nin Baş katibi təbii fəlakətlərlə bağlı adaptasiya və davamlılıq məsələlərinə diqqətin ayrılmasını, onları inkişaf planlarına təxirəsalmadan daxil edilməsinə çağırış edir. Bir çox ölkələrdə adaptasiya sahəsi üzrə milli plan, strategiya, çərçivə proqramları və qanunlar mövcuddur.

Ölkəmizdə də mümkün riskləri qiymətləndirmək və tədbirlərini hazırlamaq zəruridir.