Aktual mövzular: Dollar alış-satışı, Neftin qiyməti, COP29, Hava proqnozu
Tarix: 28 Oktyabr 2023 17:20
Rusiya və Ermənistan ikitərəfli münasibətlərin qiyabi aydınlaşdırılması formatında ilişib qalıblar. Dövlət başçıları təmasda deyil, iki ölkənin nümayəndələri mütəmadi olaraq ittihamlar mübadiləsi aparırlar. Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan KİV vasitəsilə siqnallar göndərir ki, İrəvan təhlükəsizlik sektorunda Rusiyanı əvəz edəcək şəxs axtarır. Moskva Ermənistan hakimiyyəti ilə dialoq yolu ilə deyil, müxtəlif yollarla izah etməyə çalışır ki, bunun alternativi yoxdur.
Sonxeber.net News24.az-a istniadən xəbər verir ki, bu barədə Rusiyanın "Kommersant" qəzetində dərc olunan məqalədə qeyd olunub.
"Kommersant"ın Rusiyanın dövlət qurumlarındakı mənbəsi İrəvanın "təmaslara fasilə verdiyini" təsdiqləyib:
"Biz görürük ki, Qərb mediası rəsmi İrəvanın nümayəndələrinə sözün əsl mənasında necə hücum edir, onlardan təxribatçı suallara cavablar alır. Və biz görürük ki, bu məsələlər Moskva ilə İrəvan arasında çoxşaxəli əlaqələrə maksimum ziyan vurmağa yönəlib. Təəssüf ki, indiki erməni reallıqlarında belə təhriklər işləyir", - Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova oktyabrın 26-da keçirdiyi brifinqdə Ermənistanın baş nazirinin "The Wall Street Journal" nəşrinə bu yaxınlarda verdiyi müsahibəni belə şərh edib.
Paşinyan həmin müsahibəsində qeyd edib ki, Ermənistanın "təhlükəsizlik sahəsində Rusiya ilə ikitərəfli razılaşması var və bu müqavilədə göstərilən hərəkətlər də baş tutmayıb ki, bu da həm hökumət, həm də ictimaiyyətdə çox ciddi suallar doğurub". Nikol Paşinyan ümumiləşdirib: "Bu vəziyyətlərin əslində bizi təhlükəsizlik əlaqələrimizi şaxələndirməli olduğumuz qərarına gətirdiyini desəm, daha doğru və dürüst olaram. İndi biz bunu etməyə çalışırıq".
Ermənistan hökumətinin başçısı "The Wall Street Journal"a müsahibəsində əvvəllər demədiyi heç nə deməyib.
Sentyabrın əvvəlində - hələ Qarabağdakı əməliyyatdan əvvəl - o qeyd etdi ki, təhlükəsizlik məsələlərində Rusiyadan demək olar ki, yüz faiz asılılıq səhvdir.
Bakı Qarabağda tam nəzarəti bərpa etdikdən sonra Nikol Paşinyanın ritorikası sərtləşib. O, Qarabağda Rusiya sülhməramlılarını hərəkətsizlikdə ittiham etməyə başladı. Eyni zamanda Ermənistan lideri Rusiyadan Qərbə üz tutduğunu nümayiş etdirməyə başladı. Paşinyan oktyabrın 5-də İspaniyanın Qranada şəhərində Avropa Siyasi Birliyinin sammitinə qatıldı, ancaq həmin ayın 13-də MDB sammiti üçün Qırğızıstana getməkdən imtina etdi.
Rusiya-Ermənistan münasibətlərində ən böyük qıcıqlandırıcı faktor, əlbəttə ki, respublika parlamentinin ratifikasiyası, daha sonra isə prezident Vaaqn Xaçaturyanın Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Əsasnaməsini imzalaması hesab edilməlidir. Xatırladaq ki, ICC Rusiya prezidenti Vladimir Putin və uşaq ombudsmanı Mariya Lvova-Belovanın həbsinə order vermişdi. Müxtəlif səviyyələrdə olan Rusiya rəsmiləri bu addımı dostcasına hesab etdiklərini bildiriblər.
Mariya Zaxarova Moskva ilə İrəvan arasında münasibətləri təsvir edərək qeyd edib ki, tərəflər bütün mövcud problemləri "ikitərəfli kanallar vasitəsilə" həll edirlər. Zaxarova qeyd edib: "Bizə də tez-tez təxribat xarakterli suallar verilir. Amma biz cavab verməyə üstünlük veririk ki, münasibətlərimizdə, xüsusən də Ermənistanla münasibətlərimizdə mövcud olan məsələləri ikitərəfli kanallar vasitəsilə həll edirik. Biz bu təxribat bakteriyasının böyüməsinə əsas vermirik".
Mariya Zaxarova açıqlamalara ətraflı cavab verib: Nikola Paşinyanın Amerika nəşrinə müsahibəsini "Ermənistanın Rusiya ilə əlaqələrinin əhəmiyyətini azaltmaq, respublikanın və onun vətəndaşlarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsində Rusiya hərbçilərinin və sərhədçilərinin rolunu aşağılamaq cəhdi" adlandırıb.
Mariya Zaxarova faktlara müraciət etməyə çağırıb. Onun sözlərinə görə, 2022-ci ildə Ermənistan iqtisadiyyatının 12,6% artımı "Rusiya ilə ticarət-iqtisadi əlaqələr, iri birgə layihələrin həyata keçirilməsi və ölkənin Avrasiya İqtisadi İttifaqına üzvlüyü" ilə bağlıdır. O
Onun sözlərinə görə, Ermənistan liderinin KTMT-yə iddiaları da əsassızdır: "Bu təşkilatın effektivliyi 2022-ci ilin yanvarında Qazaxıstanda baş verən hadisələr zamanı inandırıcı şəkildə nümayiş etdirilib (söhbət Alma-Atadakı iğtişaşlardan gedir. - Kommersant ) . Əgər Ermənistan rəhbərliyi respublika ərazisində təşkilatın müşahidə missiyasının yerləşdirilməsinə razılıq versəydi, bir çox problemlərin də qarşısını almaq olardı. Lakin bunun əvəzində Ermənistan rəhbərliyi monitorinq adı altında Rusiya və İrana qarşı kəşfiyyat məlumatları toplayan və eksklüziv olaraq Brüsselə hesabat verən Aİ missiyasını dəvət etmək qərarına gəlib".
Mariya Zaxarova Rusiya və Ermənistanın bütün problemləri ikitərəfli kanallarla həll etdiyini desə də, bu kanalların nə olduğu aydın deyil.
Son zamanlar iki ölkənin Xarici İşlər nazirliklərinə səfirlərin çağırılması formasında təmaslar baş tutub: Rusiyanın Ermənistandakı səfiri Sergey Kopırkin, müvafiq olaraq Ermənistanın Rusiyadakı müvəqqəti işlər vəkili Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinə.
Digər təmaslar barədə məlumat verilməyib. Üstəlik, "Kommersant"ın Rusiyanın dövlət qurumlarındakı mənbəsi İrəvanın "əlaqələrə fasilə verdiyini" bildirib. Bunu Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskovun Paşinyanın müsahibəsinə əsaslanan bəyanatı sübut edir. "Biz "The Wall Street Journal"ı əsas mənbə kimi qəbul etməyə meylli deyilik, ona görə də cənab Paşinyanın nə danışdığını hələ də aydın başa düşməliyik. Və təbii ki, erməni dostlarımızla söhbətdə bu məsələ ilə bağlı bütün məlumatları alacağımızı gözləyirik. Və təbii ki, Rusiya və Ermənistanın KİV-lər, xüsusən də "Wall Street Journal" vasitəsilə əlaqə saxlaması yaxşı deyil. Ona görə də biz erməni dostlarımızla söhbəti, dialoqu davam etdiririk və davam etdirəcəyik, bizim çox geniş gündəliyimiz var", - deyə Peskov oktyabrın 26-da bildirib (TASS-dan sitat).
Bu şərhdən belə görünür ki, dialoq gedir. Amma bununla yanaşı, Moskva hələ də Nikol Paşinyan təhlükəsizlik sektorunda münasibətlərin şaxələndirilməsi istiqamətində addımlardan danışarkən nəyi nəzərdə tutduğunu aydınlaşdıra bilməyib.
Bu arada, daha əvvəl - oktyabrın 23-də Ermənistanın baş nazirinə güclü media "atəşi açıldı". Rusiyanın "Birinci Kanal"ında Maria Butinanın aparıcısı olduğu "Varis Tuttinin kuklaları" verilişinin bir saatlıq yayımı ona həsr olunub. Proqramın adı belə idi: "Nikol Paşinyan: bəlaların xəbərçisi". Prinsipcə, Ermənistan hökumətinin başçısı haqqında hansı ruhda danışdıqları aydın olur. "Birinci Kanal"ın Nikol Paşinyanla bağlı verilişi faktiki olaraq Rusiya səfiri Sergey Kopırkinin Ermənistan XİN-ə çağırılmasına və Ermənistan rəhbərliyinə ünvanlanan "təhqiredici və qəbuledilməz bəyanatlar"la bağlı ona etiraz notası təqdim edilməsinə səbəb oldu.
İrəvan hələ də Rusiyadan və Ermənistanın üzv olduğu təşkilatlardan uzaqlaşmaq üçün real addımlar atmayıb. Amma postsovet məkanının yaxın tarixində keçmiş Sovet İttifaqı respublikalarının Qərbə necə üz tuta biləcəyinə dair kifayət qədər nümunələr var. Son 15 ildə Gürcüstan, Ukrayna və Moldova bu yolu tutaraq Aİ-yə, ilk iki halda isə NATO-ya daxil olmağı seçiblər. Yeri gəlmişkən, 2022-ci ildə Avropa İttifaqına üzv olmaq üçün namizəd ölkə statusu almış Ukrayna və Moldova tezliklə növbəti mərhələyə keçə bilər. Brüssel ilin sonuna kimi Ukrayna və Moldova hakimiyyəti ilə Aİ-yə üzvlüklə bağlı danışıqlara başlayıb-başlamamağa qərar verəcək".