Qazlı su içdikdə orqanizmdə nə baş verir?

Tarix: 3 Yanvar 2025 22:00

Qazlı su içdikdə orqanizmdə bir sıra proseslər baş verir. Qazlı suyun tərkibində karbon dioksid (CO2) olduğu üçün bu, mədədə turşuluq yarada bilər. Bu turşuluq bəzi insanlarda həzmi asanlaşdırsa da, digərlərində qaz və ya şişkinlik kimi narahatlıqlara səbəb ola bilər. Karbon dioksid qazı mədəyə daxil olduqda, ya gəyirmə ilə xaric olunur, ya da həzm sistemi vasitəsilə sorulur ki, bu da bəzi insanlarda şişkinlik və qaz hissinə gətirib çıxara bilər.

Diş sağlamlığı baxımından qazlı suyun turşuluğu dişlərin emal təbəqəsinə minimal təsir göstərə bilər. Şirin qazlı içkilərlə müqayisədə bu təsir daha zəifdir, lakin uzun müddət istifadədə diqqətli olmaq lazımdır. Sümük sağlamlığı ilə bağlı isə araşdırmalar göstərir ki, şəkərsiz və təmiz qazlı su sümük sağlamlığına zərər vermir. Əvvəllər qazlı içkilərin sümük zəifləməsinə səbəb olduğu düşünülürdü, lakin bu fikir təsdiqini tapmayıb.

Qazlı su susuzluğu aradan qaldıra bilər, lakin qazın yaratdığı dolğunluq hissi bəzi insanların adi sudan daha az içməsinə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən qazlı suyu sadə su ilə növbələşdirmək məsləhətdir. Əgər qazlı sudan sonra narahatlıq hiss edirsinizsə, istehlakını azaltmaq və ya tamamilə dayandırmaq daha məqsədəuyğundur. Sağlamlıqla bağlı narahatlığınız varsa, həkimlə məsləhətləşməyiniz tövsiyə olunur.

Fanta, Cola kimi şəkərli qazlı içkilər zərərli hesab edilir, çünki onların tərkibindəki komponentlər uzunmüddətli istifadə zamanı sağlamlığa ciddi mənfi təsirlər göstərə bilər. Bu təsirlərin əsas səbəbləri aşağıdakılardır:

Yüksək şəkər miqdarı

Bu içkilər çox yüksək miqdarda şəkər ehtiva edir. Bir qutuda (330 ml) orta hesabla 35-40 qram şəkər var ki, bu da bədənin gündəlik şəkər ehtiyacından artıqdır.
Yüksək şəkər istehlakı artıq çəkiyə, piylənməyə, insulin müqavimətinə və şəkərli diabetə səbəb ola bilər.

Süni qatqılar və rəngləndiricilər

Bu içkilərin tərkibində süni dadlandırıcılar, konservantlar və rəngləndiricilər var. Bu maddələrin bəziləri, xüsusilə də uzunmüddətli istifadədə, allergik reaksiyalara, həzm problemlərinə və bəzi hallarda hətta xərçəng riskinə səbəb ola bilər.

Turşuluq və diş sağlamlığı

Fanta və Cola kimi içkilərin yüksək turşuluğu diş minasını aşındırır və diş çürüklərinin yaranma riskini artırır.

Fosfor turşusu (xüsusilə Cola-da) dişlərin və sümüklərin zəifləməsinə təsir göstərə bilər.

Kalorili, amma qida dəyərsiz

Bu içkilər "boş kalori" mənbəyidir, yəni yüksək kalorili olsa da, bədən üçün heç bir qida dəyəri təmin etmir. Bu, balanssız qidalanmaya və sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər.

Sümük sağlamlığına mənfi təsir

Tərkibindəki fosfor turşusu bədənə kalsium balansını qorumaqda problem yarada bilər. Bu da sümük sıxlığını azalda və osteoporoz riskini artıra bilər.

Asılılıq yaradan xüsusiyyətlər

Cola kimi içkilərin tərkibindəki kofein asılılıq yarada bilər. Bu, yuxusuzluq, əsəbilik və digər kofeinlə əlaqəli problemlərə səbəb ola bilər.

Mədə-bağırsaq problemləri

Bu içkilərin turşuluğu reflüks və mədə qıcqırması kimi problemləri artırır. Davamlı istifadə həzm sistemində narahatlıq yarada bilər.

Ürək-damar sağlamlığına təsir

Şəkərli içkilər yüksək qan təzyiqinə, pis xolesterinin (LDL) artmasına və ürək xəstəlikləri riskinin yüksəlməsinə səbəb ola bilər.

Fanta və Cola kimi qazlı içkilər dadlı və rahat seçimlər olsa da, onların tərkibindəki yüksək şəkər, süni qatqılar və turşular sağlamlıq üçün ciddi təhlükələr yaradır. Bu səbəbdən onları nadir hallarda və ölçülü miqdarda istehlak etmək tövsiyə olunur. Ən yaxşı seçim isə su, təbii meyvə suları və şəkərsiz içkilərdir.