Yer kürəsinə ən yaxın olan qara dəlik aşkar edilib

Tarix: 24 Aprel 2021 21:40

Ohayo ştatının Ohaya Dövlət Universitetinin astronomları Yer kürəsindən 1500 işıq ili uzaqlığında yerləşən qara dəlik aşkar ediblər. Aşkar edilmiş qara dəlik Unicorn adlı ulduz sistemində yerləşir və onun kütləsi Günəşin kütəsindən sadəcə 3 dəfə böyükdür. İndiyənə kimi kainatda bu cür aşağı kütləyə sahib çox az sayda qara dəlik aşkar edilib. Alimlər aşkar edilmiş qara dəliyə Unicorn adını veriblər. Onlar güman edirlər ki, Unicorn qara dəliyi V723 Mon adlı qırmızı nəhəngin qonşusudur. Bu isə o deməkdir ki, bu iki obyekt bir-biri ilə qravitasiya vasitəsilə əlaqəlidir.

Alimlər qara dəliyin V723 Mon ulduzuna göstərdiyi təsir nəticəsində onu aşkar ediblər. Belə ki, ulduzun işığı öz intensivliyini və xarici görünüşünü orbitin müxtəlif nöqtələrində dəyişib. Cazibənin qabarma təhrifi adlanan bu effekti sayəsində alimlər nəticəyə gəliblər ki, ulduza nəsə təsir göstərir. Variantlar arasında qara dəlik var idi. Lakin bu halda qara dəliyin kütləsi daha aşağı olmalıdır. "Ayın qravitasiyası Yer kürəsindəki okeanları cəlb edərək qabarma effektlərini yaratdığı kimi aşkar edilmiş qara dəlik də ulduzu özünə cəlb edərək ona reqbi topunun formasını verir. Bu cür hadisənin isə ən sadə izahı məhz qara dəlikdir" - deyə mütəxəssislərdən biri qeyd edib.

Bir sıra tədqiqatlar aparandan sonra alimlər öyrəniblər ki, Unicorn adlı qara dəliyin kütləsi 3 Günəş kütləsinə bərabərdir. Tədqiqatçılar bildiriblər ki, yaxın gələcəkdə buna bənzər digər qara dəliklər də aşkar oluna bilər. Alimlər onu da qeyd ediblər ki, bu, Yer kürəsinə ən yaxın olan qara dəlikdir. Lakin 2020-ci ilin may ayında alimlər HR 6819 adlı uduz sistemində kütləsi 3.3 Günəş kütləsinə bərabər olan qara dəlik aşkar etdiklərini elan etmişdilər. Qeyd etmək lazımdır ki, HR 6819 ulduz sistemi Yer kürəsindən 1120 işıq ili uzaqlığında yerləşir. Buna baxmayaraq növbəti arşdırmalar həmin ulduz sistemində qara dəliyin mövcudluğunu şübhə altına atmışdılar.