Ürəyin işemik (koronar) xəstəliyi

Tarix: 10 Iyul 2021 08:15

Ürəyin işemik xəstəliyi dünyanın bütün ölkələrində geniş yayılmışdır və yayılmaqdadır.Kişilərdə qadınlara nisbətən daha çox rast gəlinir.Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının hesablamalarına çörə hər il ürək damar xəstəliklərimdən 17 milyona yaxın adam ölür.Etiopatogenez:Ürəyin işemik xəstəliyinin patogenezinin əsasını ürək əzələsinin oksigenə olan təlabatı ilə onun oksigenə olan təhcizatı arasındakı tarazlığın pozulmasıdırşBu tarazlıq 3 əsas istiqamətdə pozula bilir
1 ürək əzələsinin oksigenə ola təlabatı artır, oksigenlə təhcizat dəyişməmiş qalır
2 ürək əzələsinin oksigenə olan təklabatının artması və onun oksigenə olan təhcizatının azaiması ilə müşayət olunur
3 ürək əzələsini oksigenə olan təlabatı dəyişmir onun oksigenlə təhcizatı azlmış olur
Ürəyun oksigenə olan təlabatı 3 əsas amildən ibarətdir:
1 ürək vurğularının sayından ( vurğuların sayı artdıqca onun oksigenə olan təlabatı artır)
2 ürəyin yığılma qabiliyyətindən (ürəyin yığılma qabiliyyətı artdıqca onunoksigenə olan təlabatı artır)
3 sol mədəcik divarının gərginliyindən ( mədəciyin gərginliyi artdıqca oksigenə olan təlabat artır )
Ürək əzələsinin oksigern olan təlabatı koronar qan dövranı vasıtəsilə həyata keçirilir. Qan dövranında ürəyi qanla qidalandıran damaplarda patologiyalar olduqda isə ürəyə gələn qan normada olmur və ürəyin qidalanması pozulur . Ürəyin qidalanması 4 səbəbdən oozul bilər
1 koronar arteriyaların ateresklerozu
2 koronar arteriyaların spazmı
3 koronar arteriyalar daxili trombositar aqreqatlar
4 mikrovaskulyar disfunksiya
Risk amilləri
- hiperlipidemiya
- arterial hipertomiya
- şəkərli diabet
- trombogen amillər
- hormonal dəyişikliklər
- siqaret çəkmə
- mənfi emosiyalar
- azhərəkətli həyat tərzi
- piylənmə
- irsiyyət
- hiperurikemiya
- qanın laxtalanma prosesinin pozulması