Diqqət: bu əlamətlər varsa, deməli telefonunuz izlənilir

Tarix: 12 Dekabr 2023 18:40

Finlandiyadan olan peşəkar bir haker bildirib ki, telefonunuzun ekranında yaşıl və ya narıncı nöqtənin görünməsi və ya cihazınızın həddən artıq qızması onun "izlənildiyi" mənasına gələ bilər.

Milli.Az publika.az-a istinadən xəbər verir ki, kibercinayətkarlar rəqəmsal dünyanın kölgəsində gizlənsələr də, bəzi sadə əlamətlərdən kimsənin telefonunuza daxil olmağa çalışdığını və ya təhlükəli proqram quraşdırdığını müəyyən edə bilərsiniz.

Finlandiyanın KyberVPK kibertəhlükəsizlik təşkilatı tərəfindən peşəkar haker kimi təlim keçmiş Laura Kankaala insanların təhlükəsizliyini qorumaq üçün kibercinayətkarların istifadə etdiyi üsullardan istifadə edir. "Qara papaqlı" cinayətkarlardan fərqli olaraq "ağ papaq" kimi tanınan Kankaala, Britaniyanın "Dailymail" qəzeti ilə ortalama bir istifadəçinin təhlükəsiz qalmasına kömək edəcək məsləhətləri bölüşüb.

Ekranda yaşıl və ya narıncı nöqtə

Kankaalaya görə, birinin telefonunuza daxil olmağa çalışdığını və ya təhlükəli proqram quraşdırdığını anlamaq düşündüyünüz qədər çətin deyil. O, Android telefonlarının ekranlarının yuxarı hissəsində yaşıl nöqtənin və iPhone-larda narıncı nöqtənin birinin sizi izlədiyi mənasına gələ biləcəyini deyir:

"Bu xəbərdarlıq nöqtələri cihazın mikrofonu və ya kamerası istifadə edildikdə görünür və kiminsə telefonunuzu izləmək üçün zərərli proqramdan istifadə etdiyinə dair xəbərdarlıq əlaməti ola bilər".

Mesajlarınızı oxuyub yerinizi izləyə bilərlər

Zərərli proqramlar mikrofonunuz vasitəsilə səs yaza, mesajlarınızı oxuya və ya yerinizi izləyə bilər. Kiberhücumdan şübhələnən istifadəçilərə tətbiqlərini nəzərdən keçirməyi tövsiyə edən Kankaala deyir ki, naməlum proqramları silmək, virusları skan etmək və ya telefonu zavod parametrlərinə qaytarmaq kömək edə bilər:

"iPhone-larda siz İdarəetmə Mərkəzinə daxil olub, hansı proqramların kamera və ya mikrofondan istifadə etdiyini yoxlaya bilərsiniz."

Cihazın həddən artıq qızması da bir əlamətdir

Finlandiyalı haker bildirib ki, cihazın həddindən artıq istiləşməsi də telefonunuzda zərərli proqramın quraşdırıldığına işarə ola bilər.

"Daimi məkan paylaşımı aktivləşdirildikdə, telefonunuzun batareyası anlaşılmaz sürətlə tükənir və siz telefonunuzun istiləşdiyini hiss edə bilərsiniz. Bəzən telefonunuzda quraşdırdığınızı xatırlamadığınız qəribə görünüşlü proqramlar tapa bilərsiniz. Kimsə sizə bu proqramlar üçün link göndərmiş ola bilər və siz onları səhvən quraşdırmış ola bilərsiniz. Kamuflyaj olmaq üçün bəzi zərərli proqram adlarını telefon parametrlərinə və ya qanuni olduqlarını düşündürən başqa hər hansı bir şeyə dəyişdirirlər. Bu proqramları birbaşa silmək çətin, hətta qeyri-mümkün ola bilər".

Sürətli davranmaq çox vacibdir

"Əgər bankınızdan və ya sosial media proqramlarından tez-tez parolunuzu dəyişdirmək istəyib-istəmədiyinizi soruşan e-poçtlar almağa başlamısınızsa, bu, kiminsə məlumatlarınızı oğurlamağa çalışdığına işarə ola bilər", - deyən Kankaala belə vəziyyətlərdə sürətli hərəkət etməyin çox vacib olduğunu vurğulayır:

"Kibercinayətkarın məlumatlarınıza daxil olmaq üçün mütləq telefonunuzu sındırmasına ehtiyac yoxdur. Onlayn xidmətlərinizə və telefonunuzda istifadə etdiyiniz sosial media proqramlarına daxil olmaq da onlar üçün kifayət edəcək."

Milli.Az