Azərbaycan mövqe savaşına başlayıb - Geri addım atmaq olmaz

Tarix: 6 May 2021 11:42

Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində qazandığı qələbə ilə 30 illik işğala son qoymaqla yanaşı, ATƏT-in Minsk Qrupunun illər boyunca bacarmadığı beynəlxalq hüququ və tarixi ədaləti bərpa etmiş oldu. 

Tarixi ATƏM-in Xarici İşlər Nazirləri Şurasının 1992-ci ilin 24 martında Helsinkidə keçirilmiş görüşündən başlayan Qrupa 1 yanvar 1997-ci ildən ATƏT-in Minsk Prosesinə Həmsədrlər qismində ABŞ, Rusiya və Fransa başçılıq etməyə başlayıb. MQ-nin həmsədr üzvləri olan hər üç dövlət dünyanın düzənini, bu gününü, sabahını, gələcəyini təyin edən güc mərkəzləri hesab edilir. Lakin təəssüf ki, bu güclər Qrupdakı fəaliyyətləri çərçivəsində humanizm, ədalətlilik prinsiplərini tamamilə unutdular. Buna sübut olaraq 7 ay öncəyə kimi təxminən 30 ilə yaxın həllini tapmayan Dağlıq Qarabağ problemini göstərmək olar. Ermənipərəst mövqedə duran qurumun fəaliyyətsizliyi nəticəsində BMT Təhlükəsizlik Şurasının erməni silahlı birləşmələrinin işğal olunmuş əraziləri qeyd-şərtsiz tərk etmələri barədə qətnamələri, bir çox beynəlxalq təşkilatların qərar və göstərişləri kağız üzərində qaldı, əməl olunmadı və bundan Ermənistan daha da azğınlaşdı, yeni təcavüzkarlıq planlarına əl atdı.

Lakin Azərbaycan dövləti, xalqı və Ordusu böyük iradə, qətiyyət, birlik nümayiş etdirərək tarixi ədaləti bərpa etməklə BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin tələblərini yerinə yetirərək erməni təcavüzkarlarını işğal etdikləri ərazilərdən çıxardı, müasir dünyada gücün qanundan daha vacib olduğunu göstərdi, regionda yeni reallıq yaratdı. Hətta Almaniya kansleri Angela Merkel Avropa Şurası Parlament Assambleyasının yaz sessiyasında videomüraciəti zamanı Qarabağdakı kimi münaqişələrdən qaçmaq üçün beynəlxalq hüquqa əməl olunmasının vacibliyini vurğulamaqla güc faktorunun nə qədər önəmli rola sahib olduğunu göstərərək dolayısı ilə Azərbaycanın haqlı mövqeyini müdafiə etdi deyə bilərik. Çünki dövlətlərin suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə hörmət olmadığı qanunlar yerini gücə buraxır. 

Amma bu gün Azərbaycan daha önəmli mərhələyə - postkonflikt dövrünə qədəm qoyub. Artıq güc amili yerini ağıl, zəka, manevr, iradə ilə əvəz etməyə başlayıb. İndi rəsmi Bakı daha ağıllı, daha uzaqgörən, daha inamlı addımları ilə 44 günlük savaşdakı qələbəni möhkəmlətməklə düşmənə əzələ nümayiş etdirməlidir. Bunun üçün Azərbaycan ilk növbədə onun haqlı mövqeyini müdafiə edən dövlətlərlə müxtəlif sahələr üzrə əməkdaşlığa xüsusi önəm verməlidir. Necə ki, biz bunun faydasını 44 günlük müharibənin gedişində açıq-aşkar müşahidə etdik. Ermənistanın (BMT TŞ) qətnamələrin tələblərinə əməl edəcəyinə dair bütün ümidlərinin üstündən xətt çəkdiyini anlayan rəsmi Bakı BMT Təhlükəsizlik Şurasının (qətnamələrinin) tələblərini yerinə yetirməklə erməni təcavüzkarlarını işğal etdikləri ərazilərdən çıxarmaq üçün tarixi ədaləti bərpa etməyə çalışdığı bir vaxtda ardı-arası kəsilməyən təzyiqlərlə üz-üzə qaldı. 2020-ci ilin oktyabr ayının 19-da BMT-də Azərbaycanın maraqlarına uyğun olmayan sənəd qəbul etməyə hazırlaşdığı bir vaxtda bunun qarşısını məhz dünyada BMT-dən sonra ən böyük təşkilat sayılan, 120-dən çox üzvü olan Qoşulmama Hərəkatına üzv dövlətlər Azərbaycanın Vətən müharibəsindəki haqlı savaşının yanında olmaqla aldılar. Və beləcə üzv dövlətlərin ölkəmizi dəstəkləməsi siyasi arenalarda da söz sahibliyini daha da gücləndirdi. 

Azərbaycan özü öz müqəddəratını həll edirsə, Minsk qrupu kimə və nəyə lazımdır?

Bu barədə ATƏT fikirləşməli və qəti qərara gəlməlidir. Əgər bu qrup sülhməramlı tədbirlərə qoşulub neytral mövqe tutaraq xalqlar arasında qarşılıqlı münasibətlərin yaradılmasına xidmət etmək istəyirsə, o vaxt rəsmi Bakı onların fəaliyyətini dəstəkləyə bilər. Bunu etmək əvəzinə II Qarabağ müharibəsi müddətində və ondan sonra Ermənistanın təcavüzkar siyasətinə açıq dəstək verən Fransa höküməti ədalət prinsiplərini ayaq altına atacaq qərarlar, bəyanatlar verməyə davam edərsə, rəsmi Bakının Minsk Qrupuna olan etimadını daha da sarsıda bilər. Bunu nəzərə alan Kreml həmsədr ölkələrdən biri kimi heç vaxt olmadığı qədər Azərbaycan-Ermənistan Dağlıq Qarabağ probleminin həlli yolunda təmkin nümayiş etdirdi. Təbii ki, bunun da ən əsas səbəblərindən biri bu gün dünyada güclənən Türkiyə faktorudur ki, bu amil Azərbaycanın da əlini getdikcə gücləndirir. Ankara və Bakının bu gün paralel addımlaması isə düşmənlərimizi, bizi gözü götürməyənləri belə hələ uzun müddət bizimlə hesablaşmaq məcburiyyətində qoyacaq kimi görünür.

Təhməz Əsədov