Vəzifələrini itirə biləcək 5 komissar: onlar kimlərdir?

Tarix: 18 Sentyabr 2024 12:45

Sonxeber.net "Baku Network"da dərc olunmuş məqaləni təqdim edir:

Hər beş ildən bir, Avropa Parlamenti Avropa Komissiyasına təsir etmək üçün nadir bir fürsət əldə edir - və bu şansdan bir neçə namizədi istefaya göndərmədən demək olar ki, heç vaxt əl çəkmir. Yaxın həftələr ərzində Avropa Parlamenti deputatları Komissiya Prezidenti Ursula fon der Leyenin təqdim etdiyi 26 komissar namizədi üçün dinləmələr keçirəcəklər. Tarix göstərir ki, onların hamısı bu sınaqdan uğurla çıxmayacaq.

2004-cü ildən bəri Avropa Parlamenti hər yeni Komissiyada ən azı bir namizədi geri çevirib. Yeddi şəxs artıq komissar vəzifəsinə namizəd olaraq parlamentə daxil olub, lakin adi vətəndaş olaraq oranı tərk edib. Namizədlərin uğursuzluğuna səbəb olan hallar isə müxtəlif olub: homofob ifadələr, maliyyə manipulyasiyaları, lobbistlərlə əlaqələr və ya öz portfellərində kifayət qədər biliklərin olmaması. Bu dəfə də bəzi namizədlərin sınaqdan keçməyəcəyi ehtimal olunur. Beş nəfər ən böyük risk altındadır və onların vəzifəyə keçid uğurları ciddi sual altındadır.

1. Olivér Varhelyi: Macarıstanın mübahisəli namizədi

Macarıstanın baş naziri Viktor Orbanın namizədi Olivér Varhelyi dərhal diqqət mərkəzinə düşənlərdən biridir. Ursula fon der Leyenin əvvəlki komissiya dövründə Qonşuluq və Genişlənmə üzrə komissar kimi çalışan Varhelyi, demokratiya prinsiplərinə riayət etməyən ölkələrə dəstək verməkdə ittiham olunurdu. 2023-cü ildə Avropa Parlamenti üzvlərini "idiotlar" adlandırması isə onu daha da pis vəziyyətə saldı.

Varhelyinin namizədliyi xüsusilə Macarıstanın Avropadakı siyasətindən narahat olan deputatlar tərəfindən ciddi müqavimətlə qarşılaşacaq. Hökumətin ehtiyat namizəd olaraq Avropa Parlamenti üzvü Enikő Győrit təqdim edəcəyi iddiaları var. Lakin bəzi müşahidəçilər, Varhelyi geri çevrildiyi təqdirdə Orbanın yeni namizəd təqdim etməyərək prosesi dayandıra biləcəyindən qorxurlar.

2. Marta Kos: Sloveniyadan lobbi əlaqələri olan namizəd

Sloveniyalı Marta Kos da ciddi şübhələrlə üzləşir. Onun səfir kimi keçmiş təcrübəsi nə qədər təəccüblü görünsə də, Kos Almaniya və İsveçrədəki səfirlikdən idarəetmədə yol verdiyi səhvlərə görə istefa vermək məcburiyyətində qalmışdı. O, bu ittihamları dəfələrlə rədd etsə də, qalmaqalın kölgəsi hələ də onun üzərində qalır. Onun Kreab adlı qlobal lobbi şirkəti ilə əlaqələri isə işləri daha da çətinləşdirir.

Kos lobbiçi olmadığını iddia etsə də, Kreab şirkətində müşavir vəzifəsi onun maraq toqquşmalarına səbəb ola biləcəyindən narahatlıq doğurur. Avropa İttifaqında lobbi şirkətləri qərar qəbul etmə prosesində güclü təsirə malikdir və bu, Kos üçün əsas suallardan biri olacaq. Bundan əlavə, onun Yuqoslaviya polisi ilə ehtimal olunan əlaqələrinə dair ittihamlar da diqqət mərkəzində olacaq - hərçənd Kos bu iddiaları qətiyyətlə rədd edir. Namizədin qadın olması ona bəzi simpatiyalar qazandıra bilər, lakin Kosun ciddi sorğu-sualdan keçməli olacağı şübhəsizdir.

3. Xədcə Ləhbib: Belçikanın xarici işlər naziri nəzarət altındadır

Belçikanın keçmiş xarici işlər naziri Xədcə Ləhbib də çətin vəziyyətə düşə bilər. Ləhbibin Avropa Şurasında Belçikanın sədrliyi dövründə aldığı rol ona güclü mövqelər qazandırsa da, onun keçmişdəki bəzi qərarları problem yarada bilər. Deputatlar onun Kırım yarımadasına jurnalist olduğu zaman etdiyi, Rusiya tərəfindən maliyyələşdirilən səfərinə və İran rəsmiləri üçün vizaların verilməsi ilə bağlı işinə diqqət yetirəcəklər - bunlar onun xarici işlər nazirliyindən getmək təhlükəsi yaratmışdı.

Ləhbibin portfeli ən prestijli portfellərdən biri olmasa da, onun Rusiyaya olan əlaqələri və diplomatik səhvləri ciddi sorğulamalara səbəb ola bilər. Hazırkı həssas geosiyasi şəraitdə Moskvayla bağlılığı olan hər hansı bir namizəd Avropa Parlamenti üzvlərindən güclü müqavimət görəcək.

4. Yekaterina Zaxarieva: Bolqarıstanın vətəndaşlıq qalmaqalı ilə üzləşən naziri

Bolqarıstanın keçmiş xarici işlər naziri Yekaterina Zaxarieva artıq bir siyasi qalmaqalı arxada qoyub, lakin bu dəfə keçmişi onun üçün yeni təhlükə yarada bilər. 2018-ci ildə o, Bolqarıstan vətəndaşlığının satışı ilə bağlı qalmaqala qarışmışdı - bu qanunsuz sxem üçüncü ölkə vətəndaşlarına Bolqarıstan pasportu almaq imkanı verirdi. Zaxarieva bu işdə iştirak etmədiyini bildirib və ona qarşı heç bir rəsmi ittiham irəli sürülməyib, lakin onun siyasi rəqibləri bu qalmaqalı hələ də xatırladır.

Avropa Parlamenti üzvləri onun nazirliyi dövründə bu işdəki roluna diqqət yetirəcək və Zaxarieva bu skandaldan özünü inandırıcı şəkildə uzaqlaşdıra bilməsə, onun namizədliyi rədd edilə bilər.

5. Glenn Micallef: Təcrübəsi yetərsiz sayılan Malta namizədi

Malta namizədi Glenn Micallef skandala görə deyil, yaşına və təcrübəsinə görə çətinliklər yaşayacaq. Cəmi 35 yaşında olan Micallef, bu qədər əhəmiyyətli bir vəzifəyə gəlmək üçün çox gənc və təcrübəsiz hesab edilir - bu rol ənənəvi olaraq keçmiş baş nazirlər kimi siyasi ağırçəkililər üçün nəzərdə tutulub. Micallef baş nazir Robert Abelanın aparat rəhbəri və Maltanın Aİ ilə koordinasiya departamentinin rəhbəri kimi çalışsa da, bir çoxları onun bu vəzifəyə kifayət qədər hazır olub-olmadığını sorğulayır.

Avropa Parlamenti üçün əsas sual, Micallefin bu məsuliyyətli rolu icra etmək üçün kifayət qədər təcrübəyə malik olub-olmamasıdır. Əgər onlar qərara gəlsə ki, o hələ hazır deyil, Micallef Maltaya geri dönə bilər və fon der Leyen yeni namizəd axtarmağa məcbur olacaq.

Tarix təkrarlanır

Sorgu-suallar yaxınlaşdıqca, Avropa Parlamenti bir və ya bir neçə namizədi geri çevirərək yenidən "keşikçi" rolunu təsdiqləməyə hazırdır. Várhelyi, Kos, Ləhbib, Zaxarieva və Micallef ən böyük təhlükə altındadırlar və kimin bu prosesdən qalib çıxacağı, kimin isə siyasi ambisiyalarının məhv olacağı hələ ki bəlli deyil.

Mövcud durumda, həlledici dövrdə olduğumuz aydındır. Bir şey dəqiqdir: Avropa Parlamenti ehtiyac duyduğu halda öz veto hüququnu sərt şəkildə istifadə etməkdən çəkinməyəcək.