Uzaq şərq mədəniyyətləri və inancları hansılardır?

Tarix: 2 Yanvar 2022 22:42

Şərq dinləri xeyli çox insan üçün böyük bir naməlumdur. Hinduizm, Caynizm, Budizm, Sihizm, Şintoizm, Konfutsiçilik və Taoculuk kimi dinlərin adları sayıldığında ümumiyyətlə insanların ağıllarına daşdan ya da taxtadan heykəllərə ibadət edən, bu heykəllərə əhdlər təqdim edib hörmət nümayişlərində olan, loş məbədlərdə maraqlı ayinlər təşkil edən birliklər gəlir. Asiya xalqlarının böyük bir hissəsinin inandıqları Hinduizm, Budizm kimi dinlər, pagan (bütpərəst) inanclardır.

Buddistlər Buda heykəlləri qarşısında əyilər, onlara əhdlər təqdim edərlərkən, Hindilər milyonlarla fərqli bütə ibadət edirlər. Bir insanın daşdan edilmiş bir heykəlin güc sahibi olduğuna, insanlara kömək etmə ya da cəza vermə qüdrətini əlində tutduğuna inanmasının, bu daş yığınına hörmət etməsinin ya da ondan qorxmasının nə qədər böyük bir azğınlıq və ağılsızlıq olduğu açıqdır. Üstəlik Hinduizm kimi inəklərə, meymunlara, siçanlara, ağaclara və çaylara ibadət etməyi əmr edən batil dinlər insanları çox daha böyük bir mənəvi azğınlığın, cahilliyin və qaranlığın içinə sürüməkdədirlər. Ancaq bu kimi bütpərəst inanclara sahib birliklər tarixin hər dövründə var olmuşlar. Allahın Quranda hekayələrini xəbər verdiyi bir çox mübarək elçisi bənzər birliklərlə qarşılaşmış, onları Allahdan başqa varlıqlara səcdə etməkdən imtina edib, sonsuz güc və qüdrət sahibi olan Rəbbimizə iman etməyə dəvət etmişlər. Allahın Özünə dost etdiyi, hənif qulu Hz. İbrahimin, bütpərəst qövmünə çağrışı Ənkəbut Surəsində bu şəkildə xəbər verilməkdədir: Siz yalnız Allahdan başqa bəzi bütlərə ibadət edir və bəzi yalanlar söyləyirsiniz. Həqiqət budur ki, sizin Allahdan başqa ibadət etdikləriniz, sizə ruzi verməyə güc çatdıra bilməzlər; elə isə ruzini Allahın Qatında axtarın, Ona qulluq edin və Ona şükr edin. Siz Ona çeviriləcəksiniz. (Ənkəbut Surəsi, 17)

Hinduizmin Qaranlıq Dünyası Şərq Dinləri deyildiyi zaman ilk ağla gələn çox vaxt Hinduizmdir. Çünki Hinduizm təxminən 900 milyon təqibçisiylə, İslam dini və Xristianlıqdan sonra dünya üzərində ən çox adam tərəfindən qəbul görən üçüncü dindir. Hindistan, Nepal və İndoneziyadakı əhalinin əhəmiyyətli bir hissəsi başda olmaq üzrə, Hinduizmi dünya əhalisinin təxminən yüzdə 15i qəbul etməkdədir. Hindistan əhalisinin təxminən yüzdə 90-nı meydana gətirən 700 milyon adam Hindidir. Əslində Hinduizmi bir din olaraq təyin etmək doğru deyil. Çünki İslam dini, Xristianlıq və Yəhudilik Allahın vəhyinə dayanan haqq dinlərkən (Yəhudilik və Xristianlıq vəhy edilmələrindən sonra təhrif edilmişlər), Hinduizm bir fəlsəfə, yaşayış şəkli, əsrlərdir davam edən batil ənənələrdən ibarət olan bir mədəniyyətdir. Hinduizm Bütpərəst Bir Dindir Hinduizmin öz içində bir çox fərqli törəməsi olduğu üçün, bu batil inancın təlimlərini qəti xəttlərlə təsbit etmək, inanışlarını təsnif edə bilmək və bunun ardından bütün azğın istiqamətlərini tək-tək ortaya qoymaq mümkün deyil. Ancaq Hindi dini haqqında bilinən ən fundamental həqiqət, bu dinin insanları bütlərə ibadət etməyə təşviq edən, paqan bir inanc olduğudur. Hindilərin necə bir Allah inancına sahib olduqlarını anlamaq olduqca çətindir. Çünki hər fərqli Hindi birliyinin, qəsəbənin, kəndin, hətta eyni ailə içində yaşayan fərdlərin də bir-birlərindən fərqli inancları ola bilməkdədir. Ancaq bu din üzərinə araşdırma edildiyində Hinduizmin bütpərəst bir din olduğu nəticəsinə çatılar. Bu həqiqətə baxmayaraq, Hindilər əsrlərdir davam edən bütpərəst ənənələrini çox fərqli şəkillərdə şərh etməkdədirlər.

Milyonlarla fərqli bütə ibadət etmələrinə, bu bütlərin cəzalandırma və mükafatlandırma kimi bir çox sözdə üstün gücə sahib olduqlarına inanmalarına baxmayaraq, Hindilər ümumiyyətlə bütpərəst olduqlarını qəbul etməzlər. "Brahma" adını verdikləri "universal bir ruha" inandıqlarını, digər bütləri Brahmanın əks olunmaları olaraq gördüklərini, bu səbəbdən Hinduizmin tək tanrılı bir inanc olduğunu söyləyərlər. Halbuki bu, İslam dini ilə heç bir şəkildə uyğun gəlməyən azğın bir anlayışdır və onsuz da bütpərəstlik də budur.

Üstəlik Hinduizmin bütpərəst bir din olduğunu anlamaq üçün hər hansı bir araşdırmaya ya da uzun müddət müşahidələr etməyə də ehtiyac yoxdur. Hindistanın dörd bir tərəfini qucaqlayan milyardlarla büt bu həqiqəti bütün açıqlığı ilə gözlər önünə sərməkdədir. Hinduizmin Ölüm və Axirət Həyatına Dair Batil İnancları Bütpərəst Şərq dinlərinin ən fundamental xüsusiyyətlərindən biri axirət inancını inkar etmələri, canlıların həyatlarının isə reinkarnasiya və qarışıq olaraq adlandırılan xəyali bir sistemə görə işlədiyini iddia etmələridir.