“Ermənistanla sülh müqaviləsinə alternativ nə ola bilər?”

Tarix: 21 Oktyabr 2022 09:08

"Fransa prezidentinin son bəyanatları, Aİ missiyasına Azərbaycanla razılaşdırılmayan əlavə funksiyaların verilməsi, Fransa Senatının qarşıdakı qətnaməsi, eləcə də Palonenin ABŞ-ın Qarabağla bağlı açıqlamaları deməyə imkan verir ki, Qərb Azərbaycan və Ermənistan arasında tam hüquqlu sülh istəmir".

Sonxeber.net xəbər verir ki, bu fikirləri Cənubi Qafqaz Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Fərhad Məmmədov Telegram kanalında "Ermənistanla sülh müqaviləsinə alternativ nə ola bilər?" adlı məqaləsində yazıb.

"ABŞ, Fransa və onlara dəstək qrupu Aİ rəhbərinin vasitəçilik missiyasını gözdən salmaq üçün əllərindən gələni etdilər. Və beləliklə, Qərb də uzunmüddətli sülh istəməyən Rusiya və İranla bərabər mövqe tutdu. Qeyd edim ki, Rusiyadan gələn sülh müqaviləsi layihəsində Qarabağın "statusu" ilə bağlı bənd var və rəsmi Tehran hətta İran İnqilab keşikçiləri Ordusunu (SEPAH) Ermənistan və Azərbaycanla sərhədə topladı.
Erməni tərəfdən o qədər yerinə yetirilməmiş öhdəliklər və yalanlar yığılıb ki, bunun üçün ayrıca məqalə yazmaq lazımdır... Ermənistan rəhbərliyinin Naxçıvana gedən yollardakı davranışı isə Azərbaycan rəhbərliyinin səbr kasasında son damla ola bilər. 

Alternativlər hansılardır?

- Laçındakı keçid məntəqəsi və Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin qalıqlarının Qarabağdan çıxarılması ilə bağlı bağlı ultimatum, sonradan hərbi infrastrukturun və canlı qüvvənin məhv edilməsi. Görək tabutlar hara gedəcək? Bu, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin hələ də Qarabağda varlığının sübutu olacaq.

- Yerli ermənilər gedəcəkmi? Bu, çox narahatlıq yaratmamalıdır, çünki öz seçimləridir. Kim istəsə, vətəndaşı olduqları ölkədə qalacaq. Vardanyan bu mövzuda onlara kömək edəcək.
- Bundan sonra ən azı Zimbabvenin vasitəçiliyi ilə Ermənistanla münasibətləri bərpa etmək mümkün olacaq... Azərbaycan ərazisində Ermənistan silahlı qüvvələri qalmayacaq, Laçında isə nəzarət-buraxılış məntəqəsi yaradılacaq. Üçtərəfli Bəyanat çərçivəsində yeni vəziyyət, yeni şərtlər...

Alternativ xərclər

Ermənilərin fəryadları hələ də mövcuddur ...

Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdakı hərəkətləri öz əhəmiyyətini itirəcək. Bunun günahkarı Rusiyanın özüdür, öhdəliklərini yerinə yetirmir. Reallığı qəbul etməlidir. Bundan başqa, dəhliz Rusiya üçün dost ölkələrin - Azərbaycan, İran və Türkiyə ərazisindən keçəcək. Başqa cür alınmadı...

Alternativin faydaları

Azərbaycan İrandan keçməklə Naxçıvana yol çəkəcək. Tehran isə sakitləşəcək, Çinə də bu faydalıdır. Rusiya haqqında isə yuxarıda qeyd etmişəm.
Azərbaycan Ermənistanla şərti sərhəddə əlverişli mövqelərdə qalacaq. Aİ, ATƏT və KTMT missiyaları oradakı mövqelər arasında dolaşacaq.
Avropa ölkələri bizim qazı almağı dayandırmayacaqlar. Ən azı o ölkələr ki, artıq nisbətən ucuz Azərbaycan qazı ilə müqavilə bağlayıblar.

Qərbin Qarabağla bağlı təhdidlərindən xilas olacağıq...

Biz isə Ermənistanla yeni şərtlərlə və sərhəddə müşahidəçi missiyaları ilə sülh müqaviləsi üzrə danışıqları yavaş-yavaş davam etdirəcəyik. Ermənistanın bütün bu müddət ərzində sərhədləri bağlı qalacaq. Bununla yanaşı, Ermənistan xarici siyasət prioritetlərini seçməklə məşğul olacaq. Qoy özləri Rusiya, ABŞ və İranla münasibətlərinə aydınlıq gətirsin", - deyə Fərhad Məmmədov qeyd edib.