Bunları süfrənizdən əskik etməyin! – Alzheimerdən və Parkinsondan qoruyur

Tarix: 21 Iyul 2024 21:03

Beynimiz, xüsusən də yaşın artması və ətraf mühit faktorlarının təsiri ilə sürətlə qocalır. Alzheimer və Parkinson başda olmaqla bir çox nevroloji xəstəliklər gün keçdikcə daha çox yayılmaqdadır.

Qidalanma və pəhriz mütəxəssisi Ezgi Hazal Çelik beyin sağlamlığını gücləndirən 5 təsirli qidanı açıqlayıb.

Sonxeber.net medicina.az-a istinadən həmin qidaları təqdim edir:

1. YUMURTA

Yumurta B6, B12, folat, xolin tərkibi ilə beyin sağlamlığını və inkişafını dəstəkləyən ən vacib qida mənbəyidir. Xüsusilə xolin yaddaşın güclənməsini dəstəkləyən asetilkolini yaratmaq üçün vacibdir.

"Qaraciyərdə az miqdarda istehsal olunur, buna baxmayaraq, qida ilə birlikdə xaricdən qəbul edilməlidir. 1 yumurtanın tərkibində 147 mq kolin olduğu üçün gündəlik ehtiyacın təxminən 30 faizi bu yolla qarşılana bilər", - deyə mütəxəssis bildirib.

2. YAĞLI BALIQ

Yağlı balıqlar, xüsusilə qızılbalıq Omeqa-3 yağ turşularının zəngin qaynağıdır. Omeqa-3 sinir hüceyrələri üçün vacibdir. Yaşla bağlı idrak funksiyalarının ləngiməsinin qarşısını alır və yaddaşı gücləndirməkdə təsirlidir.

"Beyindəki boz maddə qərar qəbul etmə, yaddaş və emosiyaları idarə edən sinir hüceyrələrini ehtiva edir. Müntəzəm olaraq balıq istehlakı beyində daha çox boz maddənin olmasını təmin edir. Soba və ya qril kimi bişirmə üsullarından istifadə edərək həftənin 2 günü balıq yeyə bilərsiniz", - deyə dietoloq qeyd edib.

3. BALQABAQ TUMU

Onun sözlərinə görə, beyin sağlamlığı üçün hər gün qida rasionuna daxil edilməsi tövsiyə edilən qoz, fındıq və badamla yanaşı, həm də yağlı toxumlardan olan balqabaq tumları istehlak edilməlidir:

"Bu tum sink, maqnezium, mis və dəmir tərkibi ilə beyin sağlamlığı üçün vacibdir. Yaddaş, sinir siqnalları kimi beyin funksiyalarına əhəmiyyətli təsirləri olan balqabaq tumu təzyiq problemi olub-olmamasından asılı olmayaraq duzsuz istehlak edilməlidir. Gündə 1 stəkandan çox yemək məsləhət deyil".

4. QƏHVƏ

Qəhvədə olan kofein və antioksidanlar beyin sağlamlığını dəstəkləməyə kömək edir. Xüsusilə antioksidant təsiri ilə zehni funksiyaların pisləşməsi ilə mübarizə aparır. O, həmçinin konsentrasiyanı artırır. Eyni zamanda dopamin kimi yaxşı hiss etdirən nörotransmitterləri artıraraq beyinə müsbət təsir göstərir. Bununla belə, gündəlik istehlak edilən kofein miqdarına diqqət yetirilməlidir.

Ezgi Hazal Çelik tövsiyə olunan maksimum kofein miqdarının gündə 400 mq olduğunu bildirir:

"Hamilə qadınlarda bu miqdar 200 mq ilə məhdudlaşdırılmalıdır. Sağlam yetkinlər üçün orta hesabla gündə 2 stəkan qəhvə içməyin nevroloji xəstəliklər riskini azaltdığı müşahidə edilib.

Qan təzyiqi problemi olanlar və hamilə qadınlar istehlak miqdarını azaltmalıdırlar.

Axşam saatlarında qəhvə içmək yuxu keyfiyyətinə mənfi təsir göstərəcək, ona görə də səhər və günorta saatlarında istehlakına diqqət yetirilməlidir".

5. SARIKÖK

Sarıkökdə olan kurkumin beyin sağlamlığı üçün güclü antioksidant və iltihab əleyhinə vasitədir. Yaddaşı yaxşılaşdırır. Alzheimer xəstəliyi zamanı üzə çıxan amiloid lövhələrinin azalmasına kömək edir. Yaşla əlaqədar meydana gələn idrak funksiyalarının yavaşlamasını gecikdirməkdə təsirlidir.

"Bir çox araşdırmaya görə, sarıkökün sağlam qidalanma planına daxil edilməsi beyin sağlamlığı üçün təsirlidir. Salata və ya şorbaya əlavə edərək gündə 12 qram, 2 çay qaşığını keçmədən istehlak etmək lazımdır.

Ancaq hamilə, əmizdirən qadınlar; öd kisəsi və xroniki böyrək xəstəliyi olan insanlar sarıkök istehlakını məhdudlaşdırmalıdırlar. Onlar həkimlə məsləhətləşdikdən sonra tövsiyə olunan miqdarda istifadə edə bilərlər", - deyə Ezgi Hazal Çelik qeyd edib.