Azərbaycanda seksual zorakılıq travmaları - Gizlətdikcə miqyas böyüyür

Tarix: 12 Aprel 2021 11:50

Seksual xarakterli cinayətlər, xüsusilə qurban uşaqdırsa, daha böyük səs-küyə səbəb olur. Və bu, başadüşüləndir, çünki uşaqlar cəmiyyətin ən həssas üzvləridir - böyüklərdən və dövlətdən qorunmağa ehtiyac duyurlar. Bu cür hadisələr vətəndaşların haqlı qəzəbinə və günahkarın qanunla ən sərt şəkildə cəzalandırılması tələbinə səbəb olur.

Son bir neçə gündə ölkədə azyaşlılara qarşı bir neçə zorakılıq hadisəsinin baş verdiyi məlum oldu. Neftçala bölgəsində 9-cu sinif şagirdi zorakılığa məruz qalıb. İndi o, Bakıdakı bir sığınacağa yerləşdirilib. Qərar anasının dövlət qurumlarının nümayəndələri ilə görüş zamanı qeyri-adekvat davranışına görə verilib.

Digər bir epizod iki il əvvəl Bakının Xəzər rayonunda baş verən iki gənc bacıya təcavüzlə bağlıdır. 2019-cu ilin iyun ayında 45 yaşlı Ş.Quliyev və 29 yaşlı R.Mamedov 2006 və 2007-ci il təvəllüdlü iki qıza təcavüz ediblər. Lakin qızların anası hadisədən düz iki il sonra hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət edib.

Bu faktla bağlı araşdırma aparılır. Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 152-ci (16 yaşına çatmayan şəxslə cinsi əlaqə və ya digər seksual xarakterli hərəkətlər) maddəsi ilə cinayət işi başlanıb. Şübhəlilər nəzarətə alınıb.

"Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi (AQUPDK) Neftçalada baş verən hadisədən xəbər tutaraq, məlumata operativ reaksiya verdi və uşağın qorunması üçün bütün lazımi tədbirləri gördü. İndi prokurorluq və polis idarəsi tərəfindən araşdırma aparılır. Təqsirləndirilən şəxs həbsdədir və məhkəməsini gözləyir".

Sonxeber.net xəbər verir ki, bunu AYNA-ya "Etibarlı Gələcək" İctimai Birliyinin sədri, AQUPDK yanında İctimai Şuranın üzvü Kəmalə Haşımova deyib. "İctimai Şura dərhal nələrin baş verdiyini, bütün prosedurların düzgün aparılıb-aparılmadığını izləməyə başladı. Sığınacaqda yerləşdirilən Neftçaladan olan şiddət qurbanına lazımi psixoloji dəstək də göstərildi. Bölgə dövlət qurumları ilə söhbətlər aparıldı və onlara polis şöbəsi ilə, yetkinlik yaşına çatmayanların işləri üzrə komissiya ilə birgə əməkdaşlıq etmək təklif edildi", - deyə o bildirib.

Həmsöhbətimiz bundan başqa, bir müddət əvvəl baş verən, ancaq yalnız indi bilinən hadisələrin təhlilinə, ətraflı bir araşdırmaya ehtiyac olduğunu qeyd edib: "Bu kimi faktların artması, digər məsələlərlə yanaşı, koronavirus pandemiyası səbəbindən çətin bir karantin müddəti ilə əlaqələndirilir. Əvvəllər gizlədilən hadisələr cəmiyyətdə yenidən baş qaldırmağa başlayır, çünki ailələrdəki təcrid vəziyyətindəki gərginlik tez-tez qaynar nöqtəyə çatır".

"Ancaq problem ondadır ki, məlumatlar tez-tez ilk növbədə müvafiq orqanlara deyil, mətbuata, sosial şəbəkələrə çatır. Bu, acınacaqlı nəticələrə gətirib çıxarır, çünki adları, yaşayış yeri və zorakılıq qurbanı olan uşaqlarla əlaqəli digər məlumatlar açıq şəkildə yayılır. Bu isə uşağa və ya bütün ailəyə daha çox travma yaşadır", - Haşımova vurğulayıb.

Əlavə edib ki, təcavüz edənlər çox vaxt ailə üzvləri və ya qohumlar olurlar: "Əgər bunu edən ailə üçün yad adamdırsa, onda mütləq onun uşağın yanına gedib-gələn ailə üzvlərindən biri ilə əlaqəsi olur. Valideynlər tez-tez uşağın başına nələr gəldiyini bilirlər, ancaq bunu gizlədirlər və uşağın müxtəlif səbəblərdən hadisə barədə kiməsə danışmasına imkan vermirlər. Kontaktlarını məhdudlaşdırırlar, lazım olmayanda evdən çıxmalarına imkan vermirlər. Valideynlərin övladlarına qarşı seksual xarakterli hərəkətlər edilməsi üçün onları satmaları halları ilə də qarşılaşmışıq. Bunun üçün onlar yad insanları evlərinə dəvət etdilər".

Niyə bəzən insanların özlərinə və ya övladlarına qarşı cinsi zorakılıq edilməsindən sonra polisə dərhal yox, çox sonralar müraciət etmələrinə gəlincə, ekspertə görə, belə davranışın bir neçə səbəbi ola bilər: "Bəzən qurbanlar bu kimi halları açmaqdan qorxurlar, çünki onları cəzalandırmaqla təhdid edə bilərlər. Bundan əlavə, heç də hər kəs kömək üçün hara müraciət edəcəyini bilmir, xüsusən bölgələrdə "qaynar xətt"lər, xüsusən də uşaq "qaynar xətt"inin mövcudluğu barədə məlumatları yoxdur. 10 ildən çoxdur ki, bu "qaynar xətt" fəaliyyət göstərir, lakin bu haqda məlumatlandırma zəifdir - lazımi sosial reklam yoxdur. Məlumatların xüsusilə ölkənin hər yerindəki dövlət qurumlarında olması vacibdir. Çox vaxt qurbanlar və onların ailə üzvləri kömək istəyirlər, lakin hüquqlarını qorumağa cavabdeh strukturların lazımi reaksiyasını görmürlər, qurbana qarşı hər zaman düzgün yanaşma, düzgün davranış olmur".