Ağciyər və tənəffüs xəstəliklərinin diaqnozu

Tarix: 23 Sentyabr 2021 09:00

Tənəffüs sisteminin xəstəlikləri üçün diaqnostik testlər ağciyərin müxtəlif funksiyalarını ölçməyə imkan verir.Ağciyərlərin həcmini, inqalyasiya və eksqalasiya zamanı havanı hərəkət etdirməyə, oksigen və karbon qazı mübadiləsinə imkan verən metodlar əsasında təyin edilir.Bu tədqiqatlar, səbəbini deyil, ağciyər xəstəliyinin növünü və şiddətini təyin etməyə daha çox kömək edir. Əsasən bəzi xəstəliklərə, məsələn bronxial astmaya diaqnoz edə bilərlər.Ağciyər funksiyasının müayinəsinə- ağciyərlərin həcminin,yayılma qabiliyyətinin, hava axınının sürətinin , həcminin ölçülməsi və əzələ gücünün qiymətləndirilməsi daxildir.
Tənəffüs sisteminin xəstəliklərində tez-tez ağciyərlərin nə qədər havanı ehtiva etdiyini və hansı sürətlə nəfəs ala biləcəyini müəyyənləşdirmək lazımdır. Bu ölçmələr bir qeyd cihazına qoşulmuş bir borudan ibarət olan bir spirometrdən istifadə edilir. İnsan dərin bir nəfəs alır, sonra enerjili boru vasitəsilə tez nəfəs alır. Hər bir tənəffüs dövrü ilə müəyyən bir müddətə inqalyasiya və ya eksqalasiya olunan havanın həcmi ölçülür və təhlil edilir. Lazım gələrsə, tədqiqat -bir insanın hava yollarını genişləndirən dərman qəbul etdikdən sonra təkrarlanır (bronxodilatator).
Ekspiratuar axını ölçmək üçün daha sadə bir cihaz- hava axını sayğacıdır.Bu cihaz astma xəstələrinə evdən çıxmadan vəziyyətlərini idarə etməyə kömək edir.
Ağciyər həcminin ölçülməsinin nəticələri-ağciyərlərin sərtliyini və ya elastikliyini, həmçinin sinə hərəkətliliyini əks etdirir. Hava axınının sürəti hava yollarının daralma (tıxanma) dərəcəsini əks etdirir. Axın sürəti bronxit, amfizem və bronxial astma kimi xəstəliklərlə dəyişir. Bu xəstəliklərə obstruktiv deyilir.
Tənəffüs, qanda oksigen və karbon dioksid səviyyəsinə cavab verən beyində yerləşən mərkəzlər tərəfindən avtomatik idarə olunur. Bu nəzarət pozularsa, xüsusilə də yuxu zamanı nəfəs uzun müddət dayana bilər (yuxu apne adlanan bir vəziyyət). Karotid apnanın tədqiqi zamanı, bir elektron barmaq qulaq boşluğuna- qandakı oksigen konsentrasiyasını ölçmək üçün, digəri hava axını müəyyən etmək üçün burun boşluğunda, üçüncü elektron cihaz isə tənəffüs hərəkətlərini qeyd edir.