Marsda suyun itməsinin səbəbi

Tarix: 30 Mart 2021 22:16

Marsda suyun əksəriyyəti planetin möhkəm süxurlarında qala bilər. Bu barədə Sayns (Science) jurnalında dərc olunan araşdırmada deyilir. Alimlər bu nəticəyə kosmik aparatların məlumatları əsasında hazırlanmış, Qırmızı planet modelinin hazırlanmasından sonra gəlib. Modelin köməyi ilə Marsda mövcudluğun ilk mərhələsində nə qədər mayenin olduğunu və zamanla nə qədər itkin düşdüyünü təxmin etmək mümkün olub.

Milli.Az deyerler.org-a istinadən bildirir ki, suyun miqdarını qiymətləndirməyin bir yolu atmosferdəki və süxurdakı hidrogen səviyyəsini təhlil etməkdir. Tədqiqat hər bir hidrogen atomunun bir proton olduğunu göstərir. Bununla belə atomların bəziləri izotop meydana gətirən əlavə neytrona malikdir.

Ümumiyyətlə daha yüngül hidrogen planetin kosmosdakı az cazibə qüvvəsi səbəbindən buxarlanır, daha ağır deyteriy (ağır hidrogen) qalır. Alimlər hidrogen və deyteriyin tərkibini müqayisə edərək, Marsın adi hidrogeni zamanla nə qədər itirə biləcəyini təxmin edə bilib və suyun itməsinin sirrini izah edib. 4,1 ilə 3,7 milyard il əvvəlki dövrdə, Qırmızı planetdə suyun həcminin təxminən 40%-95% azaldığı ortaya çıxıb. Eyni zamanda mayenin əhəmiyyətli və ya böyük bir hissəsi - 30%-dən 90%-i rütubət zamanı minerallar tərəfindən sovrulub.

"Bu gün bildiyimiz kimi, Mars, təxminən üç milyard il əvvəl quru planetə çevrilib", - deyə tədqiqatın aparıcı müəllifi Yeva Şeller bildirib. Eyni zamanda Marsın qatı süxurlarında yığılmış mayenin planetin ilk müstəmləkəçiləri tərəfindən asanlıqla çıxarıla biləcəyi və məqsədləri üçün istifadə edilə biləcəyi demək olmaz. "Lazımı miqdarda suyun əldə edilməsi üçün, onlara çoxlu sayda daş qızdırmaq lazım olacaq", - deyə Şeller bildirib. Deyerler.org

Milli.Az