Mədə yanması nədir?

Tarix: 29 May 2021 08:48

Alt sinə hissəsində yanma və narahatlıq, ürəkaçan yeməkdən sonra ürək bulanması çoxları tərəfindən yaşanılır. Qidalanma, həyat tərzi və bir sıra xəstəliklərin əlaməti olaraq mədə yanması demək olar ki, hər kəsə tanışdır.
Mədə yanması nədir?
Çox vaxt mədə yanması- mədə şirəsinin turşuluğunun artması ilə baş verir. Xoşagəlməz hisslər yeməkdən yarım saat və ya bir saat sonra - mədədən xlor turşusunun sərbəst buraxılması səbəbindən başlayır. Mədə şirəsi xlor turşusu ilə birlikdə özofagusun divarlarına çıxır, selikli qişa qıcıqlanır, narahatlıq və yanmağa səbəb olur. Bədənin normal fəaliyyəti zamanı bu cür pozuntular baş verməməlidir, çünki özofagus sfinkteri (əzələ halqası) bağlanır və bir növ "qapı" funksiyasını yerinə yetirir, mədə şirəsi mədədə qalır.Mədə yanmasının səbəbləri çoxdur. Artan turşuluq qastrit, mədəaltı vəz, safra sisteminin funksional pozğunluqlarının əlamətlərindən biridir. Mədə yanması ürək-damar sistemi və qaraciyər problemlərindən də xəbər verə bilər.Ən çox görülən səbəblər stres, ədviyyatlı, yağlı qidalanma və alkoqol sevgisidir. Əsəbi olan insanlar, başqalarına nisbətən daha tez-tez mədə yanması keçirirlər.
Mədə yanması zamanı yaranan narahatlıqdan qurtulmazdan əvvəl onun baş verməsinin səbəbini müəyyənləşdirmək lazımdır. Xroniki bir xəstəlikdə hərəkət və ya qidalanma şəkli bir az fərqli olmalıdır. Mədə yanması xəstəliklərdən birinin simptomu deyilsə, sağlam olmayan qidaları qəbul etməyin birdəfəlik nəticəsidirsə, narahatlıq vəziyyəti pəhrizinizi və bəlkə də həyat tərzinizi düzəldərək aradan qaldırıla bilər.
Mədə şirəsinin turşuluğuna səbəb olan qidaları diyetdən xaric etmək və ya məhdudlaşdırmaq istənir: ədviyyatlı, duzlu, marinadlar, sitrus meyvələri və pomidor, bir sıra mayalanmış süd məhsulları, mayalanmış pendirlər.
Qadağa olunan, qıcıqlandırıcı təsir göstərən məhsullar: spirt, qəhvə və kofeinli məhsullar, şokolad, soğan, sarımsaq, turp, göbələk; həmçinin doyumluluğa səbəb olan qidalar: çovdar və maya çörəyi, qazlı içkilər və s. Nanə, özofagusdakı əzələ halqasına rahatlaşdırıcı təsir göstərdiyindən mentol ləzzətləri və ya sadəcə nanə çayı olan məhsulların istifadəsinə üstünlük verə bilərsiniz.Tərəvəz (pomidor istisna olmaqla), meyvələr (sitrus meyvələrindən başqa), şirin giləmeyvə, müxtəlif dənli bitkilər (irmik, qarabaşaq yarması, düyü), davamlı buğda makaronu, az yağlı kəsmik və qatılmamış pendirlər, az yağlı ət və balıq, yumurta yeyə bilərsiniz. Lazımsız fermentasiya etməmək üçün çörəyi bir qədər qurudub götürmək daha yaxşıdır. Yeməklərə bitki yağı əlavə etdiyinizə əmin olun (günəbaxan, zeytun, balqabaq). İçki olaraq, südlü çay, bitki mənşəli preparatlar, meyvə içkiləri, şirələr və müxtəlif həlimlər tövsiyə olunur. Sadə su içmək faydalıdır.
Yemək tez-tez və kiçik hissələrdə gündə 4-5 dəfə qəbul edilməlidir. Bişmiş yemək çox isti və ya çox soyuq olmamalıdır. Yeməkdən sonra dərhal yatmağınız məsləhət görülmür, yalnız oturmaq və ya gəzmək daha yaxşıdır, çəki artırmayın. Yemək həzm olunana və mənimsənilməyincə bir neçə saat idmanla məşğul olmaq daha yaxşıdır.