Azərbaycan-İtaliya enerji əlaqələri niyə vacibdir?

Tarix: 6 Sentyabr 2024 15:12

Azərbaycan və İtaliya arasında enerji əlaqələri həm iki ölkə, həm də Avropa üçün strateji əhəmiyyət daşıyır. Bu əlaqələrin vacibliyi bir neçə əsas faktorla bağlıdır:

1. İtaliyanın enerji təhlükəsizliyi və təchizat diversifikasiyası

İtaliya üçün enerji təhlükəsizliyi prioritet mövzudur, çünki ölkə enerji ehtiyacının böyük hissəsini xaricdən təmin edir. Xüsusilə, təbii qaz İtaliyanın enerji mixində əhəmiyyətli rol oynayır. Azərbaycan qazı, Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) vasitəsilə birbaşa İtaliyaya nəql olunur və bu, İtaliyanın enerji mənbələrini diversifikasiya etməsinə və Rusiyadan enerji asılılığını azaltmasına imkan yaradır. TAP layihəsi Azərbaycanın təbii qazını İtaliyaya və digər Avropa ölkələrinə çatdıran əsas kəmərdir.

2023-cü ildə TAP vasitəsilə İtaliyaya təxminən 10 milyard kubmetr Azərbaycan qazı nəql olunub və bu rəqəm 2024-cü ildə 11 milyard kubmetrə yüksəlməsi gözlənilir.
Bu, İtaliyanın qaz təchizatı üçün Azərbaycanı əsas tədarükçülərdən biri halına gətirir və ölkənin enerji təhlükəsizliyinə əhəmiyyətli təsir göstərir.

2. Avropanın enerji təhlükəsizliyi və şaxələndirmə siyasəti

Avropa İttifaqı, xüsusilə də son illərdə Rusiyadan enerji asılılığını azaltmaq üçün yeni enerji mənbələri axtarır. Azərbaycan bu kontekstdə Avropa üçün etibarlı enerji tədarükçüsü kimi çıxış edir. TAP və Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi Azərbaycanın qazını birbaşa Avropa bazarına çatdırır və bununla da Avropanın enerji təhlükəsizliyinə töhfə verir. TAP boru kəmərinin genişləndirilməsi ilə Azərbaycan qazının Avropadakı payı daha da arta bilər.

3. İtaliyanın Azərbaycanın ən böyük enerji tərəfdaşı olması

İtaliya Azərbaycan üçün həm təbii qaz, həm də neft ixracatında əsas ticarət tərəfdaşlarından biridir. Bu əməkdaşlıq Azərbaycanın enerji sektorunun inkişafına və iqtisadiyyatının güclənməsinə kömək edir.

2023-cü ildə Azərbaycanın İtaliyaya neft ixracı təxminən 5 milyon ton olmuşdur, və 2024-cü ildə bu göstərici 5.5 milyon tona çatacağı gözlənilir.
Azərbaycanın təbii qaz ixracının böyük hissəsi İtaliyaya yönəldilib ki, bu da iki ölkə arasındakı ticarət əlaqələrinin əsasını təşkil edir.

4. İqtisadi faydalar və qarşılıqlı əməkdaşlıq

Azərbaycan və İtaliya arasındakı enerji əlaqələri yalnız enerji sektoruna deyil, həm də digər sahələrdə iqtisadi əməkdaşlığa təkan verir. İtaliya Azərbaycanın ən böyük ticarət tərəfdaşlarından biridir və bu əməkdaşlıq sayəsində iki ölkə arasında investisiyalar və iqtisadi layihələr həyata keçirilir. Enerji əlaqələri iqtisadi əlaqələri gücləndirməklə yanaşı, hər iki ölkənin iqtisadi inkişafına müsbət təsir göstərir.

5. Bərpa olunan enerji sahəsində potensial əməkdaşlıq

Azərbaycan və İtaliya təkcə neft və qaz sahəsində deyil, həm də bərpa olunan enerji sektorunda əməkdaşlıq imkanlarına malikdir. Xüsusilə, yaşıl enerji layihələri üzrə əməkdaşlıq perspektivləri var. Azərbaycan bərpa olunan enerji mənbələrini inkişaf etdirmək istəyir və İtaliya bu sahədə təcrübəyə malikdir. Bu əməkdaşlıq, iki ölkə arasında enerji əlaqələrini daha da möhkəmləndirə bilər.

6. Geosiyasi əhəmiyyət

Azərbaycanın Avropaya enerji ixracatı, regionda və Avropada geosiyasi balansın qorunmasında mühüm rol oynayır. İtaliya, TAP layihəsi vasitəsilə Azərbaycan qazını alaraq, həm öz enerji təhlükəsizliyini təmin edir, həm də Avropa İttifaqının enerji strategiyasını dəstəkləyir. Bu əlaqələr, regionda sabitlik və iqtisadi inkişafa da töhfə verir.

Azərbaycan və İtaliya arasındakı enerji əlaqələri həm iqtisadi, həm də geosiyasi baxımdan strateji əhəmiyyətə malikdir. Bu əməkdaşlıq, İtaliyanın enerji təhlükəsizliyini təmin edir, Avropanın enerji asılılığını azaldır və Azərbaycan üçün iqtisadi faydalar yaradır. Gələcəkdə bu əlaqələrin daha da genişlənməsi və digər sahələrdə də əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi gözlənilir.