Emboliya nədir?

Tarix: 4 Dekabr 2022 08:24

Damar mənfəzinin qan və ya limfa vasitəsilə gətirilən qeyri-adi hissəciklərlə (embollarla) tutlması emboliya adlanır. Damarın tutulmasına səbəb olan embolların bütün növlərini 2 qrupa bölmək olar:
1. Endigen mənşəli embollar (tromb, piy, toxuma və hüceyrə, dölyanı su emboliyası)
2. Ekzogen mənşəli embollar (hava, qaz, bərk konsistensiyalı yad maddələr, bakteriya və parazit emboliyaları).
Emboliyanın ən çox rast gəlinən növü tromboemboliyadır. O trombun damar divarından qopması nəticəsində əmələ gəlir. Tromb emboliyalarının ölçüləri müxtəlif olur. Adətən tromb embolları damar mənfəzinin müəyyən bir nahiyyəsini tutduqdan sonra onların üzərinə yeni tromb kütlələri toplanır. Bəzən xəstələrdə qısa fasilələrlə bir-neçə dəfə tromboemboliya yaranır.
Tromboemboliyaya ən çox aşağıdakı şəxslərdə baş verir:
- ürək-damar çatışmazlığı xəstələrində
- ağır cərrahi müdaxiləyə məruz qalmış şəxslərdə
- qanın laxtalanma sistemində patologiyalar olduqda.
Bəzi hallarda embollar öz ağırlıq dərəcəsindən asılı olaraq ona təsir edən qüvvələrin təsirindən qan cərəyanının əksinə hərəkət edir.
Ürəkdə qulaqcıqarası və ya mədəciklərarası çəpərlər qüsurlu olduqda böyük qan dövranı venaları ilə hərəkət edən embol ürəyin sağ hissəsindən sol hissəyə keçib aoreta vasitəsilə arterial sistemə keçir.