Nasistlərin mirası: nüvə proqramı, Volkswagen avtomobili və ''Fanta''…

Tarix: 31 Mart 2020 08:36

Müharibə və nasistlər - beynimizdə qəzəb və nifrətə səbəb olan təriflərdir: uzun illər davam edən qanlı döyüşlər, milyonlarla ölü, çox sayda dağıdılmış kənd və şəhərlər. Nasistlər bir neçə il ərzində sülhü və azadlığı məhvə sürükləsələr də, müharibədə qalib gəlmək üçün bir sıra faydalı elmi və texnoloji yeniliklər ediblər. Bəzilərinin nəticələri hələ də elm adamları və mühəndislər tərəfindən istifadə olunur. Onlardan bəzilərindən hazırda biz özümüz də istifadə edirik

Sonxeber.net ted.az-a istinadən bildirir ki, ilk əvvəl hər kəsə məlum olan dörd kəşfdən danışaq:

• Qoruyucu jilet. İndi suda olan bir insanın həyatını xilas etmək üçün belə bir jilet lazımdır. Əvvəllər isə nasistlər jiletlərdən insanlar üzərində təcrübələr apararkən məhbusların başları düşməsin deyə dəstək kimi istifadə edirdilər - bununla alman alimləri dondurulmanın insan orqanizminə necə təsir etdiyini dəqiqləşdirirdilər.

• Volkswagen avtomobil seriyası. Hitler şəxsən şirkət rəhbərliyindən orta alman ailəsi üçün əlçatan avtomobil yaratmasını tələb etmişdi. Lakin ilk növbədə, hərbi vəziyyət istehsalın hərbi texnikanın xeyrinə olmasını tələb edirdi (müharibədən sonra bərpa edildi). İkincisi, satışlar başladıqdan bir neçə ay sonra bu avtomobillər hələ də varlı ailələr və ya hərbi rəhbərlik tərəfindən istifadə olunurdu.

• Metamfetamin. Bunu almanlar icad etməyib, lakin ilk dəfə kütləvi istifadəyə veriblər - maddə tankerlərin və pilotların yeməyinə qatılırdı. Metamfetamin (əvvəl - pervitin) stimullaşdırıcı vasitə kimi istifadə edilirdi.

• Fanta. Müasir portağal dadlı içki (məsələ budur ki, bu qazlı suyun istehsalı zamanı içinə sitrus meyvələrinin şirəsi əlavə edilirdi - portağal ən parlaq dada sahibdi). İkinci Dünya Müharibəsi illərində Cola-nı Almaniyaya gətirmək və ya dadlı qazlı içki almaq üçün fürsət yox idi. Buna görə də, o zaman "Fanta" alma cecəsi və südlü zərdabdan hazırlanırdı.

Nasistlər insanları şikəst edir və ya öldürdülər - bununla da tibb dünyasını dəyişməyi bacardılar

Bir vaxtlar nasist elm adamları sonrakı araşdırmaları üçün platforma rolunu oynayan bir çox vacib kəşflər ediblər. Problem ondadır ki, bu kəşflərin bir çoxu zorakılıq nəticəsində mümkün olub - bunlara görə çox sayda insan tələf olub.

Məsələn, indi sulfonilamidlər (antibakterial maddələr) kəsilmiş yaralarda istifadə olunur - İkinci Dünya Müharibəsi zamanı nasist həkimlər buna görə məhbusları tez-tez kəsir, yaranı palçıqla çirkləndirir və daha sonra dərmanları yaralar üzərində sınayırdılar.

O hadisələrin tarixində əbədi olaraq Kurt Pletnerin adı qalacaq. Müharibə illərində məhbuslar üzərində minlərlə təcrübə aparan nasist həkim idi: nəticədə məhbusların çoxu öldü.

Pletnerin ən məşhur təcrübələrindən biri malyariyanın müalicəsini tapmaq idi. Məhkumu malyariya ağcaqanadı dişləyir və Pletner komandası ona müxtəlif dərmanlar vuraraq - xəstənin dərmana verdiyi reaksiya araşdırılıb. Pletner malyariyanın müalicəsini tapmadı, ancaq etdiyi işlər dünya alimlərini bu hədəfə əhəmiyyətli dərəcədə yaxınlaşdırdı.

Hal-hazırda istifadə edilən nasistlərin digər bir kəşfi - plazmaferezdir (başqa sözlə, qan təmizlənməsi). İndi toksinləri qandan çıxarmaq üçün istifadə olunur. Bu prosedurdan - plazmaferezdən istifadə edən nasist həkimlər insan bədəninin dəyişkənliyini təyin etmək üçün əkizlərlə təcrübə aparırdılar (məsələn, gözlərinin və ya saçlarının rəngini dəyişdirə biləcəklərini düşünürdülər).

Elmdə nasistlərin autizmi araşdırmağa müvəffəq olduğu haqda versiya var. 2018-ci ilin iyun ayında New York Times autizmin nasistlərin kəşfi olub-olmadığını araşdıran material dərc etdi. Mətnin əsasını avstriyalı psixiatr Hans Aspergerin tərəfindən edilən araşdırma təşkil edirdi.

Asperger sadist üsullarda günahlandırıldı: müxtəlif mənbələr onun psixi pozğunluqları olan uşaqlar üzərində təcrübələr apardığını və bundan sonra xüsusi evlərə göndərildiyini iddia edirdi.

Autizm və onun simptomları Aspergerdən də əvvəl məlum idi. Ancaq o, həmişə autizmi araşdırdığına inanırdı. Əslində, Asperger simptomları autizm xəstələrindən bir qədər fərqli olan sindrom aşkar etdi.

Bu sindrom Aspergerin şərəfinə adlandırıldı. Sindrom sosial qarşılıqlı fəaliyyətdə çətinlikləri təsvir edir. Müəyyən bir vaxta qədər (müharibənin bitməsindən bir neçə on il sonra) Aspergerin əməyinə praktiki olaraq əhəmiyyət verilmədi. Yalnız doxsanıncı illərdə dünya alimləri psixiatrın işgəncə mövzuları üçün fəaliyyətini yenidən araşdırdılar. Müharibədən sonra Asperger özü də uşaqlar üzərində sınaq aparmadığını dəfələrlə bəyan etdi: sadəcə onlarla işləmiş və nasist əsgərlərinin ona tapşırılan cəza tələb etdikdə onları müdafiə etdiyini bildirdi.

Qanlı olmayan araşdırmalara əsaslanan kəşflər daha azdı, lakin hamısı alimlərin sonrakı işlərində (təkcə alman deyil, həm də amerikan və s.) böyük rol oynadı. 2004-cü ildə The Guardian jurnalisti Tim Redford bu barədə material yazdı. Redfordun mətnindən qısa çıxarışlar:

​Alman alimləri asbest və ağciyər xərçəngi arasında əlaqəni və ilk elektron mikroskopu icad etdilər. Şişləri erkən mərhələdə aşkar etmək üçün süd vəzilərindən analiz götürməyi öyrəndilər. Xlororqanik pestisidlərin təhlükəsini təyin etdilər.
Nasistlər aviasiya elmini inkişaf etdirdilər - müasir mühəndislər o dövrün kəşflərini mükəmməlləşdirir

Müharibədən sonra ABŞ fəal olaraq nasist elm adamlarını özünə götürdü. Məsələ ondadır ki, İkinci Dünya Müharibəsi dövründəki alman istehsalları Amerikanı valeh edirdi. Buna görə də nasistlərə iş məqsədilə ABŞ-da siyasi sığınacaq verilirdi.

Bir vaxtlar nasist elm adamları kəşfləri və inkişafları ilə bir çox cəhətdən irəlidə idilər - yalnız döyüş şəraiti və nəhəng resurs xərcləri onların həyata keçməsinə mane oldu.

Nasist texnoloji tərəqqisinin simvollarından biri mühəndis Verner fon Braun idi. Döyüş başlamazdan bir neçə il əvvəl, dünyada ilk "Fau-2" ballistik raketi üzərində işləmiş və reaktiv təyyarələri hazırlamışdı. Müharibədən sonra ABŞ-a təslim oldu və 1972-ci ilə qədər NASA mühəndisi olaraq çalışdı. Fon Braunun kəşfləri müasir reaktiv təyyarələrin inkişafı üçün başlanğıc meydançası oldu.

Alman alimləri (Otto Han və Fritz Ştrassman) ilk dəfə uran atomunun nüvələrini parçalamağa müvəffəq oldular - bu, Almaniyanın nüvə proqramının simvolik başlanğıcı idi. 1939-cu ildə Almaniya ilk olaraq nüvə silahının yaradılması məsələsinə toxundu. Sonra müxtəlif ölkələrin təxribatlarında bu silahları inkişaf etdirmək cəhdləri oldu.

Bu isə Almaniyanın işğalından sonra ABŞ-a aparılmış nüvə reaktorunun yaradılması ilə nəticələndi. Avqustun 6-da Xirosima şəhərinin bombalanması zamanı ilk dəfə nüvə silahlarından istifadə edildi.

Almanlar kompüter istifadəsində də ilk yer tuturdular (ABŞ-dan maşın alır, təkmilləşdirir, kütləvi istehsal edirdilər), ilk dəfə döyüş bölgəsində helikopterlərdən istifadə etdilər (bu zamana qədər yalnız insanlar/malların daşınması üçün istifadə edilirdi), simsiz planer bombasını icad etdilər (müasir "ağıllı" bomba analoqu) və ilk idarə olunan görünməz təyyarəni işə saldılar.