Hemolitik anemiyalar

Tarix: 3 Dekabr 2020 07:24

Hemolitik anemiyalar etiologiya, patogenez, klinika və müalicəsi
müxtəlif olan xəstəliklərin geniş bir qrupunu əhatə edir. Hemolizin artması bütün bu xəstəlikləri bir qrupda birləşdirən patoloji prosesdir. Hemoliz hüceyrədaxili və damardaxili ola bilir. Normada eritrositlərin yaşama müddəti 100-120 gün olur. Hemolitik anemiyalarda isə eritrositlər 12-14 gün yaşayır.
Hemolitik anemiyalar zamanı aşağıdakılar baş verir:
- Qanda sərbəst bilrubinin miqdarı artır ki, bu da dəri və selikli qişalarda müxtəlif dərəcədə ifadə edilmiş sarılıq ilə təzahür edir.
- İzafi miqdarda yaranmış qeyri-düz bilirubin hepatositlərdə düz bilirubinə çevrilir və nəticədə öd intensiv rənglənir. Öd kisəsində və öd yollarında daş əmələ gəlməyə başlayır.
- Bağırsaqlarda ödün çox olması ilə əlaqədar nəcisin rəngi dəyişir.
- Sidikdə urobilinin miqdarı artır.
- Periferik qanda ümumi eritrositlərin miqdarı artır, retikulositlər artır, həmçinin sümük iliyində eritroblast və normositlərin miqdarı artır.
Hemolitik anemiyalar 2 qrupa bölünür:
- anadangəlmə
- qazanılmış
Anadangəlmə anemiyalar genində eritrositlərin deffekti olan şəxslərdə, qazanılmış anemiyalar isə mexaniki təsirlərin təsirindən, hemolitik zəhərlərdən əmələ gəlir. Qazanılmış hemolitik anemiyaların əmələ gəlməsində bəzi xəstəliklərin də rolu vardır:
- autoimmun xəstəliklər
- paroksizmal gecə hemoqlobinuriya
- eritrositlərin kimyəvi zədələnməsi
- vitamin E çatışmazlığı
- parazitlərin təsiri (malyariya)
Hemolitik anemiya xəstəliyi Aralıq dənizi hövzəsində, Yaxın Şərqdə və Qafqazda daha çox yayılmışdır.